Maaş alırken dikkat! İşverenin 2 ay boyunca ücret ödememesi....

Milyonlarca çalışanı ilgilendiren ücret ödemelerinin ne zaman, nasıl, hangi periyodla yapılacağı İş Kanunu ile korumaya alınıyor. Buna göre, ücreti ödenmeyen personel çalışmadığında iş akdi feshedilemez, yerine işçi alınamaz, bu işler başkasına da yaptırılamaz. İşçiye dövizle, kupon, bono, senetle ücret ödemesi yapılamaz.

Aynı değerde bir iş nedeniyle kadın ve erkeğe farklı ücret verilemez. Ücretin dörtte birinden fazla haczedilemez, nafaka borçları dışında ücret başkasına devredilemez.

Ücrette kesinti bir ayda iki günden fazla olamaz. Ücreti zamanında ödenmeyen çalışan faizini isteyebilir. Çalışanlara ücret kesme cezası verilemez.

1- Çalışana dolar, bono, kupon, senet ile ödeme yapılabilir mi?
İş Kanunu'na göre ücret, prim, ikramiye Türk parası ile işyerinde, özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Bu nitelikteki ödemeler yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice göre Türk Lirası ile ödeme yapılabilir. İşçiye ücret ödemesi kupon, yurtta geçerli parayı temsil ettiği iddia olunan bir senetle veya diğer herhangi bir şekilde yapılamaz.

2- İşveren işçiye hangi durumlarda ücret kesme cezası verebilir ve bunun yasal üst sınırı nedir?
İşveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası uygulayamaz. İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintiler işçiye gerekçesiyle bildirilir.

3- İşverenin 2 ay boyunca ücret ödememesi yasal mıdır?
İşverenin iki ay boyunca ücret ödememesi yasal değildir. Yasada işçiye ücretin en geç ayda bir ödeneceği ve iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresinin 1 haftaya kadar indirilebileceği belirtiliyor.

4- Ücret alacaklarında zaman aşımı süresi var mıdır?
İş Kanunu'nda ücret alacaklarının 5 yıllık zaman aşımına tabi olduğu belirtiliyor.

5- İşçi ücretlerinin ne kadarlık tutarı bankaya yatırılmalıdır?
İşverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 5 olması hâlinde, çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlü.

6- Ücreti ödenmeyen işçi iş görmekten kaçınabilir mi?
Yasaya göre ödenme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir neden dışında ücreti ödenmeyen işçinin iş görmekten kaçınabilir. Ödenmeyen ücretlere en yüksek mevduat faizi uygulanır.

7- Ücreti zamanında ödenmediği için iş görmekten kaçınan işçinin iş sözleşmesi feshedilir mi?
Ücreti zamanında ödenmediği için iş görmekten kaçınan işçinin bu nedenle, iş sözleşmesi feshedilemez, işçinin yerine yeni işçi alınamaz ve yapılan işler başkasına yaptırılamaz.

8- Ücretin ne kadarı haczedilebilir veya başkasına devir temlik edilebilir?
Çalışanın aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlasının haczedilemeyeceği veya başkasına devir ve temlik olunamayacağı (nafaka borçları hariç) belirtiliyor.

9- Ücret bordrosu düzenleyen işverenin ücret hesap pusulası da düzenleme yükümlülüğü var mıdır?
İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorunda.

10- İşveren işçinin ücretinden indirim yapabilir mi?
Her türlü işte uygulanmakta olan çalışma sürelerinin yasal olarak daha aşağı sınırlara indirilmesi veya işverene düşen yasal bir yükümlülüğün yerine getirilmesi nedeniyle ya da İş Kanunu hükümlerinden herhangi birinin uygulanması sonucuna dayanılarak işçi ücretlerinden her ne şekilde olursa olsun eksiltme yapılamaz

11- İşverenin işçiden 3 gündelik kadar ücret kesinti yapması yasaya uygun mudur?
İşverenin işçiden 3 gündelik kadar ücret kesinti yapması yasaya uygun değildir. İşçi ücretlerinden yapılabilecek kesintilerin 1 ayda 2 gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin 2 günlük kazancından fazla olamayacağı belirtiliyor.

12- Genel çalışma süresinin 45 saat olarak belirlendiği bir işyerinde, haftada 44 saat çalışma yaptıran işveren fazla çalışma ücreti ödemeli mi?
İş Kanunu'na göre fazla çalışma için haftalık 45 saatin aşılması gerekir. Denkleştirme esasının uygulandığı haller dışında haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma kapsamında. 44 saatlik çalışma için işverenin fazla çalışma ücreti ödeme yükümlülüğü yok.

13- Haftada 3 saat fazla çalışma yaptırılan işçiye, ücreti nasıl ödenmelidir?
İş Kanunu'na göre haftalık çalışma süresinin 45 saat olarak belirlendiği işlerde, her 1 saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal saatlik çalışma ücretinin yüzde 50 yükseltilmesi suretiyle tespit edilir.

14- Genel tatil günlerinde çalışanların ücretleri nasıl ödenir?

İşçiler ulusal bayram ve genel tatil kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa her gün için ücret ödenir.

15- Hafta tatili ücretine ne zaman hak kazanılır?

İşyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63'üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme veriliyor.